فرشته شکیبایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به تنوع علائم اختلال بیش فعالی و مصادیق آن اظهار کرد: اختلال بیش فعالی می‌تواند در شرایط مختلف و با نشانه‌های گوناگون بروز کند و خود را در رفتارهای متفاوتی نشان دهد؛ بیش‌فعالی تنها به معنای پرتحرکی نیست، بلکه مجموعه‌ای از رفتارهای ناپایدار و غیرقابل کنترل را شامل می‌شود که در روند زندگی روزمره کودک اختلال ایجاد می‌کند.
وی با اشاره به ویژگی‌های کودکان بیش فعال افزود: کودکانی که با اختلال بیش فعالی مواجه هستند، به طور معمول قادر به ادامه یک فعالیت به صورت مداوم نیستند و تمرکز و توجه پایدار روی یک موضوع برای آنها دشوار است، این کودکان ممکن است در میانه انجام یک کار، تمرکز خود را از دست بدهند و فعالیت را نیمه‌کاره رها کنند، بدون آنکه بتوانند آن را به پایان برسانند.
فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان با اشاره به علائم تکانشگری در اختلال بیش فعالی ادامه داد: یکی از گروه‌های مهم علائم اختلال بیش فعالی کم‌تمرکزی، رفتارهای تکانشی یا تکانشگری است که تکانشگری در واقع به معنای انجام رفتارهای ناگهانی و بدون فکر است و از جمله نمونه‌های رایج این رفتارها می‌توان به پریدن وسط صحبت دیگران، پاسخ دادن پیش از اتمام سوال، بلند شدن مکرر از جای خود در کلاس، حاضرجوابی، بدرفتاری با بزرگ‌ترها، پرتاب اشیا، جیغ کشیدن و گاز گرفتن در سنین پایین‌تر اشاره کرد.
راهکار تشخیص تفاوت میان رفتارهای طبیعی کودکان و علائم بیش فعالی / تأثیر ژنتیک در ابتلاء به بیش فعالی
شکیبایی خاطرنشان کرد: در این نوع علائم، کودک بدون اینکه درباره پیامدهای رفتارش فکر کند، اقدام به انجام آن می‌کند و این رفتارها ممکن است در سنین پایین‌تر طبیعی تلقی شوند، اما زمانی که از حد معمول فراتر روند و در کنار سایر علائم بروز کنند، به عنوان اختلال شناخته می‌شوند و نیازمند بررسی و مداخله تخصصی هستند.
وی با اشاره به راهکار تشخیص تفاوت میان رفتارهای طبیعی کودکان و علائم بیش فعالی تصریح کرد: زمانی که شدت و مدت رفتارهای تکانشی از حد طبیعی عبور کند و با سایر نشانه‌های اختلال همراه شود، می‌توان آن را به عنوان اختلال بیش فعالی تشخیص داد و رفتارهایی مانند رانندگی یا دوچرخه‌سواری سریع و بی‌مهابا در سنین بالاتر و هل دادن دیگران و بی‌توجهی به خطر در سنین پایین‌تر از جمله نمودهای تکانشگری در افراد بیش فعال محسوب می‌شود.
فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان با اشاره به علل شایع بروز این اختلال گفت: یکی از دلایل اصلی بروز بیش‌فعالی در کودکان، عوامل ارثی و ژنتیکی است و اگرچه ممکن است والدین کودک علائم بیش‌فعالی را نداشته باشند، اما این اختلال در اقوام نزدیک کودک دیده شود و بررسی‌ها نشان داده است که حدود ۳۰ درصد کودکان بیش فعال دارای والدین یا بستگان نزدیک مبتلا به این اختلال هستند.
چه عواملی در ابتلای کودک به بیش فعالی تأثیرگذار است؟ / ضرورت مداخله زودهنگام برای بهبود وضعیت کودک بیش فعال
شکیبایی با اشاره به دیگر عوامل تأثیرگذار در بروز اختلال بیش فعالی ادامه داد: اگرچه ژنتیک مهم‌ترین عامل بروز بیش‌فعالی در کودکان است، اما عوامل دیگری نیز می‌توانند در شکل‌گیری این اختلال نقش داشته باشند و از جمله این عوامل می‌توان به ضربه به سر در دوران نوزادی یا کودکی و وزن بسیار پایین هنگام تولد اشاره کرد که ممکن است زمینه‌ساز بروز علائم بیش فعالی شود.
وی تأکید کرد: تأثیر مصرف بعضی داروها در دوران بارداری بر مغز کودک و بروز بیش فعالی، هنوز به صورت قطعی و علمی اثبات نشده است و به طور کلی، مواد دارویی نقش مستقیم و ثابت‌شده‌ای در ایجاد این اختلال ندارند و عوامل ژنتیکی همچنان مهم‌ترین علت شناخته‌شده در بروز بیش فعالی کودکان به شمار می‌رود.
فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان با بیان اینکه تشخیص دقیق اختلال بیش فعالی نیازمند بررسی همه‌جانبه علائم رفتاری، سابقه خانوادگی و شرایط زیستی کودک است، خاطرنشان کرد: مداخله زودهنگام، آموزش والدین و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌تواند به بهبود وضعیت کودک و کاهش تأثیرات منفی این اختلال کمک کند.
منبع: ایمنا
