به گزارش خبرنویس،بسیاری از افراد تصور می‌کنند که زونا و آبله‌مرغان دو بیماری کاملاً متفاوت هستند، اما حقیقت این است که هر دو به یک ویروس مشترک مرتبط‌اند. اولین تماس بدن با ویروس واریسلا زوستر معمولاً به شکل آبله‌مرغان در کودکی ظاهر می‌شود. پس از بهبودی، ویروس در بدن خاموش می‌ماند و در برخی شرایط مانند ضعف سیستم ایمنی یا استرس‌های شدید می‌تواند دوباره فعال شود، این بار با چهره‌ای جدید به نام زونا.
شناخت تفاوت زونا و آبله‌مرغان نه تنها برای بیماران بلکه برای خانواده‌ها و حتی پزشکان اهمیت دارد، زیرا هر یک نیازمند مراقبت‌ها و درمان‌های خاصی هستند.
آبله‌مرغان؛ بیماری دوران کودکی
آبله‌مرغان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی کودکان است. این بیماری معمولاً در سنین پیش‌دبستانی و دبستان بروز می‌کند.
علائم آبله‌مرغان
-
تب و بی‌حالی
-
بثورات پوستی قرمز که به سرعت به تاول‌های کوچک تبدیل می‌شوند
-
خارش شدید
-
بی‌اشتهایی و گاهی سردرد خفیف
این علائم معمولاً طی یک تا دو هفته برطرف می‌شوند. بیشتر کودکان پس از ابتلا ایمنی دائمی پیدا می‌کنند و دیگر دچار آبله‌مرغان نمی‌شوند.
عوارض احتمالی
در موارد نادر، به‌ویژه در افراد دارای ضعف ایمنی یا زنان باردار، عوارضی مانند عفونت پوستی، التهاب ریه یا حتی عوارض عصبی مشاهده می‌شود.
زونا؛ بیداری دوباره ویروس
زونا بیماری‌ای است که بیشتر افراد بزرگسال را درگیر می‌کند. علت اصلی آن فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر است که سال‌ها در سلول‌های عصبی به حالت نهفته باقی مانده است.
علائم زونا
-
درد سوزشی یا تیرکشنده در یک ناحیه خاص از بدن (معمولاً یک سمت کمر، قفسه سینه یا صورت)
-
ظاهر شدن ضایعات پوستی و تاول در همان ناحیه
-
تب خفیف و احساس خستگی
-
حساسیت شدید پوست به لمس
زونا برخلاف آبله‌مرغان، معمولاً کل بدن را درگیر نمی‌کند و بیشتر در مسیر یک عصب خاص محدود می‌شود.
عوارض زونا
-
نورالژی پس از هرپس: درد مداوم و آزاردهنده حتی پس از بهبودی ضایعات
-
درگیری چشمی: اگر زونا در اطراف چشم رخ دهد، می‌تواند به بینایی آسیب بزند
-
ضعف سیستم ایمنی: در افراد مسن یا بیماران سرطانی، زونا ممکن است طولانی‌تر و شدیدتر شود
شباهت‌ها و تفاوت‌ها در یک جدول
| ویژگی | آبله‌مرغان | زونا |
|---|---|---|
| عامل بیماری | ویروس واریسلا زوستر | ویروس واریسلا زوستر (فعال‌شده مجدد) |
| گروه سنی شایع | کودکان | بزرگسالان، به‌ویژه بالای ۵۰ سال |
| محل بثورات | سراسر بدن | محدود به یک سمت بدن یا مسیر یک عصب |
| شدت علائم | معمولاً خفیف | گاهی شدید و همراه با درد عصبی |
| ایمنی پس از بیماری | اغلب دائمی | امکان عود در شرایط خاص |
تفاوت در میزان سرایت
-
آبله‌مرغان: بسیار مسری است و از طریق قطرات تنفسی یا تماس مستقیم با تاول‌ها منتقل می‌شود.
-
زونا: به خودی خود مانند آبله‌مرغان مسری نیست، اما تماس با تاول‌های باز زونا می‌تواند فردی را که هرگز آبله‌مرغان نگرفته است، به این بیماری مبتلا کند.
پیشگیری و واکسیناسیون
یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش خطر، واکسن است.
-
واکسن آبله‌مرغان: به کودکان تزریق می‌شود و احتمال ابتلا را کاهش می‌دهد.
-
واکسن زونا: برای افراد بالای ۵۰ سال یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند توصیه می‌شود.
درمان آبله‌مرغان و زونا
درمان آبله‌مرغان
-
مصرف داروهای تب‌بر (به جز آسپرین)
-
استفاده از لوسیون‌های ضدخارش
-
استراحت و نوشیدن مایعات کافی
درمان زونا
-
داروهای ضدویروس مانند آسیکلوویر یا فامسیکلوویر در روزهای ابتدایی
-
مسکن‌ها برای کاهش درد
-
در برخی موارد داروهای ضدالتهاب یا ضدافسردگی برای مدیریت درد عصبی
نقش سیستم ایمنی در بروز بیماری
تفاوت اساسی بین این دو بیماری به وضعیت سیستم ایمنی فرد مربوط می‌شود. در کودکان، سیستم ایمنی هنوز در حال رشد است و به همین دلیل آبله‌مرغان بروز می‌کند. در بزرگسالی، اگر ایمنی ضعیف شود، ویروس پنهان دوباره فعال شده و زونا رخ می‌دهد.
نتیجه‌گیری
در نهایت باید گفت که تفاوت زونا و آبله‌مرغان در سن بروز، شدت بیماری، محل ضایعات پوستی و نوع عوارض مشخص می‌شود. هر دو بیماری ریشه‌ای مشترک دارند، اما ظاهر و پیامدهای متفاوتی به همراه دارند. شناخت این تفاوت‌ها می‌تواند در پیشگیری، درمان به‌موقع و کاهش عوارض نقش کلیدی داشته باشد.
