ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از شایعترین عفونت‌های مقاربتی در سراسر جهان است. این ویروس می‌تواند باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی و در برخی موارد منجر به سرطان‌های مختلف شود. با توجه به اهمیت این موضوع، درک کامل راه‌های انتقال، پیشگیری و درمان آن ضروری است. این ویروس در انواع پرخطر و کم خطر قابل شناسایی و انتقال است و در واقع تمام نکات و عوارض متوجه نوع پرخطر آن می باشد و نوع کم خطر از نظر عوارض اهمیتی ندارد.
علل و راه‌های انتقال:
ویروس HPV عمدتاً از طریق تماس مستقیم پوستی به ویژه در طی فعالیت جنسی منتقل میشود. بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از این ویروس شناسایی شده که حدود ۴۰ نوع آن می‌توانند نواحی تناسلی را آلوده کنند. راه‌های اصلی انتقال عبارتند از:
رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی: شایعترین راه انتقال است. حتی تماس بدون دخول می‌تواند باعث انتقال ویروس شود
تماس پوست به پوست: بخصوص در حالت سایش در ناحیه تناسلی حتی بدون وجود زگیل قابل مشاهده
انتقال از مادر به نوزاد: در هنگام زایمان طبیعی در صورت بودن ضایعات در مسیر کانال زایمانی ممکن است ویروس به نوزاد منتقل شود.
راه‌های غیرشایع: استفاده از وسایل مشترک مانند لیزر موهای زائد بدون تمیز کردن سری لیزریا اپیلاسیون در مکان‌های غیربهداشتی ممکن است خطر بسیار کمی برای انتقال داشته باشد.
نکته مهم این است که طی آخرین مقالات و بررسیهای علمی ویروس HPV از طریق توالت فرنگی، استخرهای شنا یا لباس‌های مشترک منتقل نمی‌شود و هنوز انتقال از این راهها ثابت نشده است.
علائم و نشانه‌ها:
بسیاری از افراد مبتلا به HPV ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و بدون آن که بدانند ناقل ویروس باشند. هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
ضایعات زگیل‌های تناسلی: برجستگی‌های کوچک گوشتی که ممکن است به شکل گل کلم ظاهر شوند. این زگیل‌ها می‌تواند روی آلت تناسلی مردان، فرج، واژن، مقعد یا کشاله ران ظاهر شوند. وبدون هیچگونه علامتی مثل خارش و یا قرمزی باشد.
زگیل‌های دهانی: در صورت انتقال از طریق رابطه دهانی ممکن است در دهان، گلو یا حنجره ظاهر شوند.
تغییرات پیش سرطانی: در صورت عدم تشخیص درگیری با ویروس hpv ممکن است سالها بعد با شروع مراحل پیش بدخیمی یا مراحل پیشرفته بدخیمی خودش را نشان دهد. در اینصورت معمولاً تنها با آزمایش‌های تخصصی قابل تشخیص هستند.
عوارض و پیامدهای احتمالی:
سرطان ها: نواع پرخطر HPV می‌توانند باعث سرطان دهانه رحم، واژن، فرج، آلت تناسلی، مقعد و سرطان‌های سر و گردن شوند.
پاپیلوماتوز تنفسی: در موارد نادر انتقال از مادر به نوزاد ممکن است باعث ایجاد زگیل در دستگاه تنفسی نوزاد شود.
اثرات روانی: استرس، اضطراب و کاهش کیفیت زندگی از جمله اثرات روانی این عفونت هستند
راه‌های پیشگیری:
واکسیناسیون : واکسن HPV در پیشگیری ازپرخطرترین انواع ویروس که عامل اصلی سرطان هستند و دو نوع از شایعترین نوع کم خطر که فقط ضایعات پوستی ایجاد میکند موثر است. تزریق این واکسن برای نوجوانان پسر و دختر از سن 11 الی 12 سالگی توصیه میشود.و در کشورهای پیشرفته این به علت اهمیت زیاد عوارض این ویروس تزریق این واکسن جز واکسیناسیون عمومی گنجانده شده است.
استفاده از کاندوم: اگرچه به طور کامل جلوگیری نمی‌کند اما خطر انتقال را کاهش می‌دهد.
تعداد شرکای جنسی: محدود کردن تعداد شرکای جنسی خطر ابتلا را کاهش می‌دهد.
معاینات منظم: انجام تست پاپ اسمیر و تست بررسی همزمان از نظر وجود ویروس زگیل تناسلی و معاینات دوره‌ای برای تشخیص زودهنگام ضروری است.
درمان و مدیریت عفونت:
از پیشگیری تا درمان زگیل تناسلی با دکتر لیلا بحیرایی
در حال حاضر دانستن این نکته بسیار مهم است که هیچ درمان قطعی برای عفونت HPV وجود ندارد تا از این طریق مورد سواستفاده افراد شیاد با ادعای درمان قطعی قرار نگیرید.
روش‌های مدیریت علائم و عوارض:
از بین بردن ضایعات زگیل: شامل روش‌های موضعی (ایمیکیمود،…..)، کرایوتراپی، الکتروکوتر، لیزر و پلاسما
تقویت سیستم ایمنی: ترک سیگار، کاهش استرس ،رژیم غذایی سالم و خواب کافی و ورزش می‌توانند به سیستم ایمنی در پاکسازی ویروس کمک کنند.
کمک به درمان و تقویت سیستم ایمنی بدن با محصولات طبیعی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که عصاره قارچ شیتاکه ممکن است در پاکسازی ویروس موثر باشد که امروزه به صورت کپسول درداروخانه ها و با تجویز پزشک در دسترس می باشد.
پیگیری منظم: در صورت ابتلا به انواع پرخطر پیگیری تحت نظر پزشک متخصص طبق برنامه زمانبندی اعلام شده به شما برای تشخیص و درمان زودهنگام تغییرات پیش سرطانی ضروری است.
نقش سیستم ایمنی در مقابله با HPV:
سیستم ایمنی قوی نقش کلیدی در پاکسازی ویروس HPV دارد. تقریباً ۹۰ درصد عفونت‌های HPV در عرض شش ماه تا دو سال توسط سیستم ایمنی بدن پاک می‌شوند و بهمین دلیل است که در برخی انواع پرخطرکه هنوز ایجاد تغییرات سلولی در نمونه پاپ اسمیر نکرده اند ما شش ماه بعد تست اچ پی وی را تکرار میکنیم.
راه‌های تقویت سیستم ایمنی شامل:
ترک سیگار: سیگار کشیدن توانایی سیستم ایمنی در پاکسازی ویروس را کاهش می‌دهد و نکته قابل توجه در مورد سیگار این ست که خود سیگار به تنهایی با تقلید اثری مشابه ویروس اچ پی وی می تواند عامل سرطان دهانه رحم در بانوان باشد.
رژیم غذایی سالم: مصرف مواد مغذی مانند روی، سلنیوم، ویتامین C و اسید فولیک.
مدیریت استرس: استرس مزمن می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند.
خواب کافی و ورزش: هر دو این اقدامات با تقویت سیستم ایمنی به پاکسازی این ویروس از بدن کمک میکند.
جمع‌بندی:
ویروس زگیل تناسلی (HPV) یک عفونت شایع است که می‌تواند عواقب جدی برای سلامت افراد داشته باشد. آگاهی از راه‌های انتقال، پیشگیری و درمان این عفونت ضروری است. با واکسیناسیون به موقع، رفتارهای جنسی ایمن و تقویت سیستم ایمنی می‌توان خطر ابتلا به این ویروس و عوارض آن را به طور معناداری کاهش داد. در صورت ابتلا، پیگیری منظم و درمان مناسب می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
به خاطر داشته باشید که در صورت وجود هرگونه سوال یا نگرانی، مشاوره با پزشک بخصوص متخصص زنان بهترین راه برای دریافت اطلاعات دقیق می باشد و دقت کنید که جهت درمان این ویروس به دام افراد سوجو که صرفا منافع شخصی خود را در نظر میگیرند نیفتید.
منبع: سلامت نیوز
