اکوایران: بررسی‌ها نشان می‌دهد بانک مرکزی با بیش از 92 درصد درخواست بانک‌ها در بازار باز 13 مرداد 1404 موافقت کرده است. این‌ها درحالی است که میزان قبول سفارشات بانکی توسط این نهاد به کمترین مقدار از 25 خرداد سال جاری یعنی از شروع جنگ ایران و اسرائیل رسیده است.
به گزارش خبرنویس، در جدیدترین بازار باز برگزار شده در 13 مرداد امسال، بانک مرکزی بار دیگر رویکرد انبساطی خود را با پذیرش بیش از ۹۲ درصد از سفارش‌های ارسالی بانک‌ها نشان داد. این اقدام در شرایطی صورت گرفته که ارزش سفارشات پذیرفته‌شده به پایین‌ترین سطح خود در دوران پساجنگ ایران و اسرائیل رسیده است. همچنین از آنجایی که سکاندار پولی کشور با تمام درخواست بانک‌ها موافقت نکرده، از همین‌رو برخی از بانک‌ها به بازار قاعده‌مند یا شبانه مراجعه کرده‌اند.
موافقت 92 درصد بانک مرکزی با درخواست بانک‌ها
داده‌ها و ارقام بانک مرکزی حاکی از آن است که در عملیات سیاست پولی 13 مرداد 1404، ارزش سفارشات ارسال شده توسط بانک‌ها 355.15 هزار میلیارد تومان اعلام شده است. از کل درخواست بانک‌ها، مبلغ 329 هزار میلیارد تومان توسط بانک مرکزی پذیرفته شده که معادل 92.6 درصد از سفارشات شبکه بانکی بوده است. در این عملیات ، 19 بانک مشارکت کرده و سررسید توافق بازخرید 7 روزه و نرخ سود آن 23 درصد گزارش شده است.
با بررسی دقیق‌تر می‌توان دریافت که بانک مرکزی مطابق روال عملیات‌های سیاست پولی در دوران بعد از جنگ ایران و اسرائیل، همچنان با بیش از 90 درصد درخواست‌ها موافقت کرده است. این‌ها درحالی است که ارزش سفارشات پذیرفته شده توسط این نهاد به پایین‌ترین مقدار در پساجنگ رسیده است.
در عملیات سیاست پولی 13 مرداد سال جاری، ارزش توافقات سررسیده شده مربوط به بازار باز هفته‌های گذشته 340.5 هزار میلیارد تومان بوده و 329 هزار میلیارد تومان نیز ارزش مانده توافقات بازخرید اعلام شده است. در واقع این توافقات همچنان در وضعیت باز قرار داشته که هنوز به سررسید نرسیده‌اند.
جزئیات بازار شبانه منتهی به 13 مرداد
همانطور که اشاره شد در بازار باز 13 مرداد 1404 با تمام درخواست بانک‌ها موافقت نشده است. بر این اساس بانک‌ها دو راه دیگر برای تامین مالی دارند. یک اینکه به بازار بین بانکی مراجعه کرده که مبادلات در این بستر خود را در نرخ بهره بین بانکی نشان می‌دهد. راه دوم نیز مشارکت در بازار قاعده‌مند یا شبانه است.
در بازار قاعده‌مند منتهی به 13 مرداد 1404، در هر روز بین یک تا دو بانک شرکت کرده و در روز آخر ارزش اعتبارگیری 900 میلیارد تومان و ارزش توافق بازخرید سررسیده شده 760 میلیارد تومان بوده است.
مختصری در مورد سیاست پولی بانک مرکزی
بانک مرکزی در ایران مانند تمام کشورهای جهان برای کنترل تورم یا تحریک تقاضا در اقتصاد از ابزارهای پولی و بانکی استفاده می‌کند. این نهاد که سیاستگذار پولی کشور محسوب می‌شود می‌تواند برای تحریک تقاضا و پاسخ به کمبود منابع مالی بانک‌ها، منابعی را در ازای گرو گرفتن اوراق بهادار (با نام ریپو اوراق یا توافق بازخرید نیز شناخته می‌شود) در اختیار بانک‌های متقاضی قرار دهد. معکوس این عملیات نیز قابل تصور است که در برخی مقاطع در ایران به اجرا درآمده است که طی آن بانک مرکزی اقدام به فروش موقت اوراق بهادار خود به شبکه بانکی می‌کند (ریپو معکوس) و در ازای آن از بانک‌ها، منابع مالی استقراض می‌کند.
می‌توان گفت توافق بازخرید اولین راه تامین مالی منابع بانکی در کشور است. معمولا گفته می‌شود برای تامین منابع مورد نیاز ، بانک‌ها سه راه پیش‌روی خود دارند. اولین راه ، بازار باز است. در این بازار بانک‌ها با نرخ ۲۳ درصد و سررسید مشخص ( معمولا ۷ روز ) اقدام به استقراض از بانک مرکزی می‌کنند. اگر بانک‌ها نتوانند در این بازار منابع خود را تامین کنند به سراغ بازار قاعده‌مند یا همان شبانه می‌روند. در این بازار نرخ استقراض ۲۴ درصد است و مهلت بازپرداخت بانک‌ها به بانک مرکزی برابر با ۲۴ تا ۴۸ ساعت است. از طرف دیگر بانک‌ها می‌توانند در بازار بین بانکی به تامین منابع خود بپردازند که سقف نرخ بهره این بازار نیز از طرف بانک مرکزی برابر با ۲۴ درصد تعیین شده است. در واقع دالان نرخ بین بانکی در این بازار بین ۲۳ تا ۲۴ درصد اعلام شده است.
منبع: اکوایران
