تعرفه معاملات ملکی چند برابر شد؛ سنگ نما 60 درصد گران‌تر! ساخت‌وساز در آستانه توقف کامل

شوک دوگانه به بازار مسکن و ساخت‌وساز ایران؛ افزایش ۱۵۰ تا ۴۰۰ درصدی تعرفه خدمات ثبتی معاملات ملکی همزمان با جهش ۶۰.۲ درصدی قیمت سنگ‌های ساختمانی و نما

در یکی از سنگین‌ترین ضربه‌های واردشده به صنعت ساختمان ایران طی دهه اخیر، دو رویداد تقریباً همزمان رخ داده است: ۱) ابلاغ و اجرای بخشنامه جدید سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مبنی بر افزایش چندبرابری تعرفه تنظیم و ثبت اسناد رسمی املاک ۲) ثبت رکورد تورم ۶۰.۲ درصدی در گروه «سنگ» (بالاترین رشد فصلی در میان تمام نهاده‌های ساختمانی) طبق گزارش رسمی مرکز آمار ایران در بهار ۱۴۰۴

این دو شوک توأمان، زنجیره تأمین و اجرای پروژه‌های مسکونی، تجاری و حتی زیرساختی را در وضعیت بحرانی قرار داده و فعالان صنعت هشدار می‌دهند که بدون تجدیدنظر فوری، موج گسترده تعطیلی کارگاه‌های سنگ‌بری، کارخانجات فرآوری و شرکت‌های انبوه‌سازی در ماه‌های آینده حتمی است.

بخش اول: جزئیات کامل افزایش تعرفه‌های ثبتی (از ۱۵ آذر ۱۴۰۴ اجرا می‌شود)

بر اساس بخشنامه شماره ۱۴۰۴/۷۸۰۱۲ مورخ ۲۰ آبان ۱۴۰۴ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و تأیید شورای عالی کانون سردفتران، تعرفه‌های جدید به شرح زیر است:

در عمل، هزینه تنظیم و ثبت یک واحد ۱۰۰ متری با ارزش معاملاتی ۱۲ میلیارد تومان در منطقه ۱ تهران که سال گذشته حدود ۱۱–۱۳ میلیون تومان بود، هم‌اکنون به ۳۲ تا ۳۸ میلیون تومان رسیده است.

دکتر محمد هاشمی، رئیس کانون سردفتران تهران: «این افزایش برای جبران عقب‌ماندگی چندساله تعرفه‌ها در برابر تورم انجام شده، اما زمان‌بندی آن با توجه به رکود سنگین بازار مسکن، بسیار نامناسب بوده است.»

بخش دوم: جهش بی‌سابقه قیمت سنگ‌های ساختمانی و نما

گزارش فصلی مرکز آمار ایران (بهار ۱۴۰۴ نسبت به بهار ۱۴۰۳):

در بازار واقعی (آذر ۱۴۰۴):

علل اصلی گرانی سنگ

1. افزایش ۸۵ درصدی نرخ گازوئیل حمل سنگین (از تیر ۱۴۰۴)
2. قطعی برق تابستانی و افزایش ۴۸ درصدی تعرفه برق صنعتی
3. رشد ۵۸ درصدی حداقل دستمزد و خروج گسترده اتباع افغان
4. جهش ۱۱۰ درصدی قیمت رزین، توری فایبرگلاس و اپوکسی وارداتی
5. کاهش ۴۲ درصدی استخراج به دلیل فرسودگی ماشین‌آلات معدنی

پیامدهای میدانی

• انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران: توقف ۷۴ درصدی پروژه‌های در حال اجرا در مناطق ۱، ۲، ۵ و ۲۲ از مهر ۱۴۰۴ تاکنون
• اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌های تزئینی: تعطیلی موقت ۳۸ درصد کارخانجات فرآوری در محور محلات–نیم‌ور–اصفهان
• اتاق اصناف تهران: کاهش ۶۸ درصدی تقاضای سنگ نما در سه ماه اخیر

واکنش مقامات

• وزارت راه و شهرسازی: در حال بررسی بسته حمایتی شامل «تسهیلات ویژه جبران هزینه‌های ثبتی» برای سازندگان دارای پروانه
• سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور: درخواست توقف ۶ ماهه اجرای بخشنامه تعرفه‌ها تا تصویب قانون بودجه ۱۴۰۵
• کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی: تشکیل کارگروه اضطراری برای بررسی علل و ارائه راهکار تا پایان آذر ۱۴۰۴

چشم‌انداز

کارشناسان مستقل پیش‌بینی می‌کنند در صورت ادامه وضعیت فعلی:

• تا پایان سال ۱۴۰۴ حدود ۴۵ درصد بنگاه‌های کوچک انبوه‌سازی ورشکسته یا تعطیل شوند
• قیمت تمام‌شده هر مترمربع مسکن در تهران بین ۲۲ تا ۲۸ درصد دیگر افزایش یابد
• رکود معاملات مسکن به پایین‌ترین سطح ۲۰ سال اخیر برسد

صنعت ساختمان ایران که بیش از ۴ میلیون نفر را مستقیم و غیرمستقیم مشغول به کار کرده، در یکی از دشوارترین مقاطع تاریخی خود قرار دارد. ترکیب افزایش چندبرابری تعرفه‌های ثبتی و جهش ۶۰ درصدی قیمت سنگ نما، عملاً ادامه فعالیت اقتصادی را برای بسیاری از فعالان این حوزه غیرممکن ساخته است.