تب بالای قیمت خوراکی در سبد مصرف فقرا

طبق گزارش مرکز آمار، تورم نقطه به نقطه در مهرماه 1404 نسبت به شهریور ماه افزایش یافته و تورم نقطه‌ای اکثر دهک‌ها از مرز 50 درصد گذشته است. بررسی تورم نقطه‌ای به تفکیک دهک نشان می‌دهد که  قیمت سبد مصرف خانوارها با سطح هزینه و طبقه اقتصادی متفاوت، در هر ماه چند درصد نسبت به همان ماه در سال گذشته تغییر کرده است.

زیرا ترکیب سبد مصرفی و نسبت مصرف کالاهای خوراکی و غیرخوراکی در دهک‌های مختلف یکسان نیست و در نتیجه تورمی که توسط دهک‌های مختلف لمس می‌شود متفاوت است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که افزایش قیمت‌ها در بخش خوراکی نسبت به مهرماه سال گذشته فزاینده بوده و با افزایش دهک‌ها به‌صورت نسبی بیشتر شده است. به عبارت دیگر، خوراکی‌ها نسبت به شهریور با سرعت بیشتری گران شده‌اند. در بخش غیرخوراکی نیز دهک‌های میانی‌ شاهد تورم بالاتری بودند.

تورم نقطه‌ای دهک‌های پایین، فراتر از 50 درصد

در مهرماه 1404 تورم نقطه به نقطه کل کشور به 48.6 درصد رسید و هفت دهک‌ اول هزینه‌ای تورمی بالای 50 درصد را به خود دیدند. دهک دوم با 51 درصد بیشترین و دهک دهم با 47.5 درصد کمترین تورم نقطه‌ای مهر را تجربه کرده‌اند. در کل به‌صورت نسبی دهک‌های پایین تورم بیشتر و دهک‌های بالا تورم نقطه به نقطه کمتری را به خود دیده‌اند. از آن‌جایی‌که خوراکی‌ها در سبد مصرفی دهک‌های پایین نقش پررنگ‌تری دارند و این بخش تورم بیشتری را به خود دیده‌ است می‌توان بالاتر بودن تورم طبقات پایین‌تر جامعه را از ناحیه خوراکی‌ها دانست. به‌طور مثال تورم نقطه‌ای نزدیک به 100 درصدی بخش نان‌وغلات و بخش میوه‌وخشکبار که از کالاهای اساسی سبد مصرفی خانوار عللخصوص دهک‌های پایین محسوب می‌شوند، تاثیر به‌سزایی بر تورم مضاعف دهک‌های پایین نسبت به دهک‌های بالا داشته است.

تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها در اوج

بخش خوراکی چند ماهی است که جلوتر از بخش غیرخوارکی‌ و خدمات پیشران تورم کشور بوده است. تورم نقطه به نقطه مهر در بخش خوراکی‌ها به 64.2 درصد رسید. دهک اول با 61.3 درصد کمترین و دهک نهم با 65.8 درصد بیشترین تورم نقطه به نقطه مهر را تجربه کرده‌اند. از آن‌جایی‌که سبد مصرفی دهک‌های بالا و ضریب اهمیت و سهم تورم کالاهای مختلف روی تورم دهک‌های مختلف متفاوت است می‌توان این بیشتر بودن تورم را از افزایش قیمت‌های مضاعف خوراکی‌های مصرفی طبقات بالا دانست.

تورم مسکن و اجاره از خوراکی‌ها جاماند

تورم نقطه به نقطه غیرخوراکی‌ها در مهرماه 1404 به 40.9 درصد رسید. بالاترین تورم برای دهک دهم با 41.7 درصد و کمترین آن متعلق به دهک‌های چهارم، پنجم و هفتم با 40.9 درصد بوده است. در کل تورم اجاره که مهم‌ترین بخش تورم‌ غیرخوراکی محسوب می‌شود و بیشترین ضریب اهمیت را در شکل‌ دهی تورم کل دارد نسبت به مهر 1403 افزایش قیمت 34 درصدی را تجربه کرده است. در واقع عقب ماندن نسبی تورم اجاره از خوراکی‌ها خود از افزایش مضاعف تورم جلوگیری کرده است.