به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دنیای امروز، کودک از نخستین سال‌های زندگی با صفحه‌نمایش‌ها احاطه شده است و کودکان با تلفن‌های همراه والدین، تبلت‌های شخصی، تلویزیون‌های هوشمند و حتی اسباب‌بازی‌های دیجیتال رشد می‌کنند که این حضور فراگیر، تربیت کودک را وارد مرحله‌ای تازه کرده که در آن مرز میان ابزار آموزشی و عامل آسیب‌زا بسیار باریک شده است.
صفحه‌نمایش‌ها با رنگ‌های جذاب، صداهای تحریک‌کننده و پاسخ‌های فوری، ذهن کودک را به‌سرعت درگیر می‌کنند و این جذابیت می‌تواند به شکل‌گیری الگوهای رفتاری وابسته منجر شود که در بلندمدت بر تمرکز، صبر و تعاملات واقعی کودک تأثیر منفی می‌گذارد.
بسیاری از والدین از ابزارهای دیجیتال به‌عنوان راهی برای سرگرم‌کردن کودک یا مدیریت زمان استفاده می‌کنند، اما این آسودگی کوتاه‌مدت، اگر بدون چارچوب تربیتی باشد، می‌تواند به بهای کاهش تعامل انسانی، گفت‌وگوهای عاطفی و بازی‌های خلاقانه تمام شود.
در عصر دیجیتال، حذف کامل تکنولوژی نه ممکن است و نه مطلوب
تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که زمان زیادی را با صفحه‌نمایش‌ها می‌گذرانند، ممکن است در رشد زبان، تفکر انتقادی و مهارت‌های حل مسئله با تأخیر روبه‌رو شوند و باید توجه داشت که تعامل انسانی به‌ویژه در سال‌های نخست زندگی، نقش کلیدی در شکل‌گیری این توانایی‌ها دارد.
در عصر دیجیتال، حذف کامل تکنولوژی نه ممکن است و نه مطلوب و آنچه اهمیت دارد، تربیت دیجیتال آگاهانه است، در واقع آموزش استفاده مسئولانه، انتخاب محتوای مناسب و تعیین مرزهای زمانی و مکانی برای حضور در فضای مجازی از اهمیت بالایی برخوردار است.
همه محتوای دیجیتال یکسان نیستند و برنامه‌های آموزشی، بازی‌های تعاملی و ویدئوهای خلاقانه می‌توانند به رشد کودک کمک کنند، اما محتوای خشونت‌آمیز، مصرف‌گرایانه یا بیش‌ازحد تحریک‌کننده، ذهن کودک را به سمت رفتارهای ناسالم سوق می‌دهد.
ضرورت الگوسازی رفتاری توسط والدین برای فرزندان
والدین باید با تعیین قوانین مشخص، مانند زمان بدون صفحه یا ساعت دیجیتال خانوادگی، به کودک کمک کنند تا تعادل میان دنیای واقعی و مجازی را بیاموزد و این تنظیم نه‌تنها تربیتی است، بلکه الگوسازی رفتاری نیز محسوب می‌شود.
بازی‌های گروهی، قصه‌گویی، فعالیت‌های هنری و تعامل با طبیعت، فرصت‌هایی هستند که می‌توانند جایگزین مناسبی برای زمان صفحه‌نمایش باشند و این فعالیت‌ها نه‌تنها مهارت‌های اجتماعی را تقویت می‌کنند، بلکه به رشد عاطفی و خلاقیت کودک نیز کمک می‌کنند.
ورود هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و متاورس به زندگی روزمره
با ورود هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و متاورس به زندگی روزمره، تربیت کودک با چالش‌های جدیدی روبه‌رو خواهد شد و والدین و مربیان باید خود را برای تربیت در دنیایی آماده کنند که مرز میان واقعیت و مجاز هر روز کم‌رنگ‌تر می‌شود.
تکنولوژی می‌تواند ابزاری قدرتمند برای آموزش و رشد کودک باشد، اگر با آگاهی، نظارت و تعامل انسانی همراه شود و تربیت در عصر دیجیتال نیازمند بازتعریف نقش والدین، بازنگری در سبک زندگی و بازسازی پیوندهای انسانی است تا کودک بتواند در دنیای هوشمند، بهتر رشد کند.
منبع: ایمنا
