به گزارش خبرنویس، فعالیت در زمینه پیوند اعضا در ایران به دهه‌های گذشته بازمی‌گردد و با پیشرفت‌های علمی، بسیاری از بیمارستان‌های بزرگ و مراکز تخصصی به ارائه این خدمات پرداخته‌اند. این خدمات نه تنها امید تازه‌ای برای بیماران مبتلا به نارسایی اندام‌ها محسوب می‌شوند، بلکه نقش کلیدی در کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های شدید دارند. طبق گزارش‌های منتشر شده، درصد موفقیت پیوند اعضا در مراکز تخصصی ایران معمولاً بین 70 تا 90 درصد متغیر است که بسته به نوع اندام پیوندی و شرایط بیمار، این رقم تغییر می‌کند.
معرفی مراکز تخصصی پیوند اعضا و موقعیت جغرافیایی آن‌ها
در ایران، چندین مرکز معتبر با امکانات پیشرفته در زمینه پیوند اعضا فعالیت می‌کنند. از جمله مهم‌ترین مراکز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهران: مرکز پیوند اعضای بیمارستان امام خمینی و بیمارستان شریعتی، از پیشروترین مراکز این حوزه.
- مشهد: بیمارستان منتصریه، یکی از برجسته‌ترین مراکز در زمینه پیوند کلیه و کبد.
- شیراز: بیمارستان ابو علی سینا با تیم‌های متخصص و تجهیزات نوین، خدمات جامع پیوند اعضا را ارائه می‌دهد.
آمار اهدای عضو در ایران
در کنار موفقیت‌های حاصل از عملیات پیوند، اهدای عضو نقش اساسی در تأمین اندام‌های مورد نیاز برای پیوند دارد. متأسفانه آمارهای موجود نشان می‌دهد که نسبت به جمعیت کلی، تنها درصد کمی از افراد به عنوان اهداکننده عضو ثبت شده‌اند. این رقم که حدود 5 تا 10 درصد از جمعیت مرتبط با اهدا به حساب می‌آید، علی‌رغم تلاش‌های گسترده، هنوز پایین است؛ اما با افزایش آگاهی عمومی و برنامه‌های ترویجی، انتظار می‌رود این درصد در آینده افزایش یابد.
مراحل و نحوه مراجعه به مراکز پیوند
مراجعه به مراکز پیوند اعضا معمولاً از طریق پزشک معالج یا سیستم‌های ارجاع رسمی انجام می‌شود. در ادامه مراحل کلی مراجعه شرح داده شده است:
- مشاوره اولیه: بیمار با مراجعه به پزشک متخصص خود، نیاز به پیوند عضو را ارزیابی کرده و آزمایش‌های اولیه مانند بررسی خون و تصویربرداری انجام می‌شود.
- ارجاع به مرکز تخصصی: در صورت تأیید نیاز، پزشک بیمار را به یکی از مراکز تخصصی، مانند مراکزی که در بالا ذکر شد، ارجاع می‌دهد. مدارک پزشکی، نتایج آزمایش‌ها و سابقه بیماری از جمله اطلاعات ارسالی است.
- ارزیابی تخصصی: تیم متخصص مرکز پیوند اطلاعات پزشکی بیمار را بررسی و از نظر سازگاری فیزیولوژیکی و سایر شاخص‌های کلیدی ارزیابی می‌کند.
- انتظار در فهرست پیوند: پس از تأیید نهایی، بیمار در فهرست انتظار قرار می‌گیرد. مدت زمان انتظار بسته به نوع اندام مورد نیاز و تعداد بیماران موجود متفاوت است.
- عمل پیوند: با فراهم شدن اندام مناسب، عمل جراحی پیوند انجام شده و بیمار تحت مراقبت‌های ویژه قرار می‌گیرد.
چالش‌ها و نکات قابل توجه
علی‌رغم پیشرفت‌های چشمگیر، چالش‌هایی همچنان وجود دارد. کمبود اندام‌های اهدا شده، نیاز به بروزرسانی تجهیزات پزشکی و افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت اهدا از مهم‌ترین مسائل موجود هستند. تقویت فرهنگ اهدای عضو از طریق برنامه‌های آموزشی و ترویجی می‌تواند به افزایش تعداد اهداکنندگان و بهبود روند پیوند اعضا کمک شایانی کند.
سخن پایانی
مراکز پیوند اعضا در ایران با بهره‌گیری از تیم‌های متخصص، تجهیزات پیشرفته و تجربه‌های عملی، توانسته‌اند به عنوان یکی از نجات‌دهنده‌ترین روش‌های درمانی در کشور شناخته شوند. با آگاهی از روند مراجعه و شناخت دقیق آمار موفقیت پیوند (70 تا 90 درصد) و وضعیت اهدای عضو (حدود 5 تا 10 درصد)، بیماران و خانواده‌ها می‌توانند در انتخاب بهترین روش درمانی دقت بیشتری به خرج دهند. امید است با افزایش فرهنگ اهدا و بهبود زیرساخت‌های مربوطه، شاهد افزایش موفقیت‌ها و بهبود شرایط زندگی بیماران باشیم.
